ALDATILMA
Aldatılma, kişinin hayatını ve psikolojisini olumsuz etkileyen travmatik bir durumdur. Bu içerikte size, aldatılmanın ne olduğunu, psikolojisini, etkilerini, başa çıkma yöntemlerini detaylı olarak açıklıyorum:
Aldatılmanın Psikoloji
Aldatılma, bireyin psikolojisini ve tüm hayatını etkileyen travmatik bir olaydır. Aldatılan kişiler, kendileri ile ilgili yanlış düşüncelere kapılabilir ve bu düşünceler zaman otomatikleşir. Hayatınızın her alanında karşınıza çıkar ve baş etmesi zor bir hal alır.
Bütün ilişkiler ve iletişimler; umutla ve bağlılıkla başlasa da zamanla ilişkiler farklı bir hal alabilir. İyi hissetmenize yardımcı olan romantik ilişkiler, aynı zamanda kişinin özgüvenini artırır ve stres seviyesini azaltmaya yardımcı olur. Ancak bazı ilişkilerde zaman geçtikçe sevgi ve bağlılık, yerini psikolojik şiddet, manipülasyon ve zarar verici diğer davranışlara bırakabilir. Bunlardan biri de “aldatmak”tır.
Aldatmak Nedir?
Aldatmak ve aldatılmak birbirinden farklı süreçlerdir ve kişide oluşturduğu psikolojik etki de birbirinden farklıdır. Bu içerikte “aldatılma” üzerine detaylı bilgiler vereceğim. Başka bir içerikte de “aldatma”nın psikolojisini, nedenlerini, süreçlerini inceleyeceğiz.
En yalın hali ile aldatma, eş veya partnerlerden birinin bir başkası ile fiziksel veya duygusal bir ilişki yaşamasıdır. Üçüncü bir kişinin ilişkiye dahil olması ile ilişki zedeleyici ve incitici bir hal alır.
Aldatmanın ne olduğu ve anlamı; toplumlara, kültürlere, ailelere ve hatta çiftlere göre değişiklik gösterebilir. Aldatmanın farklı türleri vardır: duygusal aldatma, cinsel aldatma, hem duygusal hem cinsel aldatma ve anonim aldatma olarak 4’e ayrılır.
Aldatma, hem evlilikler içerisinde hem de flört ilişkilerinde görülebilen bir sorundur. Ancak aile bağı kurulmuşsa ve çocuklar varsa aldatma artık sadece bireylerin kendisini değil; diğer insanları da etkiler. Aldatmanın psikolojik etkilerine çocuklar da maruz kalabilir.
Aldatılmanın Psikolojik Etkileri Nelerdir?
Aldatılma, her insan için zor bir durumdur. Aldatılmanın türü ve ne sıklıkla gerçekleştiği, kişinin psikolojisi için önemlidir. Bireyler, aldatılmaya karşı farklı tepkiler verebilirler. Bazı kişiler, aldatmanın bir kerelik bir şey olduğunu düşünür ve daha az tepki gösterir. İlişkisine kaldığı yerden devam edebilir. Bazıları içinse aldatmak kesinlikle kabul edilemeyecek bir konudur ve çok daha sert tepkiler gösterilebilir.
Her iki durumda da duyguları içe atmak, bu konuyu hiç konuşmamak veya hiç olmamış gibi davranmak sağlıklı bir yöntem değildir. Konuşulmayan sorunlar zamanla daha da büyür ve bireyi hem fiziksel hem de psikolojik olarak olumsuz etkiler.
Aldatılan kişilerde bazı fiziksel ve psikolojik belirtiler görülebilir:
- baş dönmesi
- kalp çarpıntısı
- nefes almada güçlük
- odaklanma problemleri
- uyku sorunları
- yeme sorunları
- mide ağrıları
- ağlama veya öfke nöbetleri gibi.
Duygusal olarak da birçok belirti ortaya çıkabilir:
- güven kaybı
- özgüvenin zedelenmesi
- utanma
- değersizlik hissi
- kıskançlık
- nefret ve öç alma dürtüsü
- iletişim sorunları
- panik atak
- kaygı bozukluğu
- depresyon…
Aldatılan kişi; güvendiği bir insan tarafından yarı yolda bırakıldığı, reddedildiği düşüncelerine kapılır. Kendini sevilmeye layık görmeyebilir, kendini değersiz hissedebilir. Duygusal ve fiziksel acı çekebilir. Zamanla, aldatılma dışında hiçbir şey düşünemez hale gelebilir. Bütün gün zihni, neden aldatıldığına dair sorularla meşgul olur. Sosyal ortamlarda bile bu konu dışında bir şey konuşulamaz hale gelebilir. Bilişsel aşırı odaklanma (ruminasyon), yani olumsuz düşüncelerin tekrar tekrar kişinin aklına gelmesi sorunu görülebilir.
Aldatılan kişilerde; kaygı bozukluğu, depresyon, yeme sorunları, uyku problemleri gibi psikolojik sorunlar görülebilir. Alkol veya sigara bağımlılığı da artış gösterebilir.
Aldatılan kişiler, genellikle şok içerisine girer ve kendini suçlama eğilimindedir. Aklından birçok soru aynı anda geçer ve cevapları bulmak için çabalar duyur. Bu sorulardan bazıları:
- Bana neden bunu yaptı?
- Bunu hak edecek ne yaptım?
- Ne zamandır birlikteler?
- Ben aptal mıyım? Nasıl fark edemedim?
- Neden beni değil de onu seçti?
- Diğer insanlar da bu durumu biliyor mu?
- Bir daha ona nasıl güvenirim?
- Kiminle aldattı?
- Aldattığı kişi benden daha mı güzel / yakışıklı / zeki…?
- Daha önce de yaptı mı?
- Benim ne eksiğim var?
- Sevilmeye değer değil miyim?
- Nasıl intikam alabilirim?
- Ben de onu aldatsam mı?
Bu sorular kişinin zihninde dönüp durur ve cevaplar da sürekli değişir. Kişi, aldatılma durumunda başka insanların nasıl tepki vereceğini düşünür. Yakın çevresinde böyle bir şey yaşandıysa onların tepkilerini kontrol eder. Ancak her insanın aldatmaya tepkisinin ve kişiliğinin, yaşadığı aldatılma deneyiminin farklı olduğunu unutmadan karşılaştırma yapmak gerekir.
Aldatılmada Partnerin / Eşin Tutumu Süreci Nasıl Etkiler?
Aldatılma sonrasında, partnerin davranışları da süreçte çok etkilidir. Kendisini affettirmeye çalışan, pişmanlığını gerçekten hissettiren ve bu durumun tekrarlanmayacağına dair kişiyi ikna edebilen partnerler; sürecin daha az hasarla atlatılmasına da destek oluyor.
Ancak, hiçbir sorumluluk kabul etmeyen, karşı tarafı suçlayan, “Sen de şöyle yapmasaydın / olmasaydın aldatmazdım!” gibi cümlelerle zarar vermeye çalışan kişiler, aldatılan kişide daha büyük hasarlar bırakabilmektedir.
Ayrıca aldatılmada, kişinin partnerini / eşini zihninde nasıl bir yere oturttuğu da çok önemlidir. Karşı tarafa sonsuz bir güven besleyen kişiler, aldatıltıklarında bu sorunla daha zor başa çıkabilmektedir.
Aldatılma İle Nasıl Başa Çıkılabilir?
Aldatılma; kişinin genellikle hemen kabul etmek istemediği, inkar etmeyi tercih ettiği bir durumdur. Aldatılma ile başa çıkabilmek için önce durumu kabullenmek ve başa çıkmayı istemek gerekir. Kişinin kendisi istemedikten sonra, kimsenin yardımı dokunamaz.
Kabullenme ve yüzleşme aşamasında, hislerinizi ve duygularınızı keşfetmelisiniz. İlişkinizi devam ettirmek isteyip istemediğiniz de önemli bir karardır. Siz mi adım atmak istiyorsunuz, yoksa eşiniz / partnerinizin mi adım atmasını istiyorsunuz?
Tüm bu sorularla başa çıkmaya çalışırken sosyal hayatınıza ve işinize devam etmeye özen gösterin. Sizi hayattan koparacak şeylerden uzak durmaya çalışın. Özgüveninizin zedelenmemesi için size iyi hissettiren arkadaşlarınızla daha sık görüşün. Sevdiğiniz aktiviteleri yapmaya çalışın.
Aldatılma, kişide daha sonraki yıllarda da olumsuz etkilere yol açabilecek travmatik bir olaydır. O yüzden konuyu hemen kapatmak ve önünüze bakmak yerine, psikolojik destek almayı da düşünmelisiniz. İlişkinizi sonlandırma kararı verdiğinizde de bu bir ayrılıktır. Hatta travmatik bir ayrılıktır ve psikolojik etkileri olacaktır. Ayrıca, ailenizden ve yakın arkadaşlarınızdan da sosyal destek almayı unutmayın.
Aldatılma sürecinde; gerçek duygularınızı keşfetmenizi sağlayacak egzersizler yapmak, olumsuz duygularla başa çıkma tekniklerini öğrenmek, sınırlarınızı belirlemek, öz şefkat çalışmaları yapmak, özgüveni destekleyici aktiviteler yapmak çok önemlidir. İntikam ve öç alma duygularının size sadece zarar vereceğini de aklınızdan çıkarmayın.
